Pada 7 Mei 1991, pukul 3:45 petang, penduduk di kawasan Sungai Buloh, Selangor dikejutkan dengan satu letupan yang sangat kuat. Letupan itu menjadi salah satu tragedi merah yang akan diingati, juga mengubah polisi undang-undang negara yang menjadi pegangan sehingga ke hari ini.
Pada tarikh itu, sebuah kilang mercun yang dikenali sebagai Bright Sparklers Sdn. Bhd. yang beroperasi di situ terbakar dan meletup secara tiba-tiba. Berdasarkan laporan polis, letupan kuat daripada kilang mercun itu telah mengorbankan hampir 26 nyawa di samping lebih daripada 83 orang lagi cedera parah.
Disebabkan kemusnahan yang dahsyat ini, tragedi ini turut digelar sebagai ‘Hiroshima Sungai Buloh’. Ledakan akibat letupan itu diibaratkan seperti perang nuklear di Hiroshima, Jepun sewaktu Perang Dunia Kedua.
Letupan yang dihasilkan daripada kebakaran itu telah mengakibatkan kemusnahan yang teruk. Gegaran dirasai sehingga hampir tujuh kilometer dari lokasi kilang dan telah menyebabkan harta benda di kawasan berhampiran musnah. Kebanyakan rumah-rumah di kawasan Selayang dan Seri Manjalara rosak teruk. Hampir seluruh cermin tingkap rumah pecah dan bangunan-bangunan juga retak.
Berpuluh-puluh kenderaan dan motosikal musnah dan hangus terbakar di atas jalan. Ada antara pemandu yang tidak sempat untuk menyelamatkan diri dan mati di tempat kejadian.
Letupan pertama hanyalah petanda awal kejadian. Selang 10 minit kemudian, letupan kedua menyusul. Ia belum berakhir apabila letupan ketiga dan yang paling kuat berlaku pada jam 4:00 petang hingga gegarannya dirasai sejauh empat kilometer.
Kemudian, lebih daripada 20 letupan berterusan sehingga ruang udara dipenuhi dengan kepulan asap dan ia boleh dilihat pada jarak lapan kilometer.
Bukan sahaja kemalangan jiwa, malah beberapa kilang termasuk kilang makanan haiwan, kilang papan dan kilang pewarna makanan yang turut berada berdekatan dengan lokasi kejadian turut terbakar.
Letupan ini dikatakan berpunca daripada 200 tan belerang yang terbakar sehinggakan menyebabkan percikan bunga api dan serpihan-serpihan belerang bertebaran ke udara.
Bermula jam 3:45 petang sehingga ke tengah malam, letupan demi letupan masih berlaku. Walaupun hampir 50 orang anggota bomba bertungkus lumus cuba memadamkan kebakaran, namun ia begitu sukar.
Dalam usaha untuk meredakan kebakaran, timbul pelbagai masalah lain. Pihak bomba terpaksa menggunakan bekalan air yang dibawa sendiri ekoran tekanan air yang terlalu rendah di kawasan berkenaan. Bukan itu sahaja, faktor pili bomba yang terlampau jauh serta keadaan angin yang kuat pada petang tersebut juga menyebabkan api merebak terlalu cepat.
Hampir sembilan buah ambulan dari Hospital Kuala Lumpur (HKL) dan lima buah lagi dari Hospital Sungai Buloh berulang alik mengangkat dan membawa mangsa untuk mendapatkan rawatan. Ada juga orang ramai yang membantu membawa mangsa ke hospital dengan menaiki lori dan van.
Setelah bertungkus lumus memadamkan kebakaran, akhirnya pihak bomba berjaya mengawal api daripada merebak ke kawasan perumahan yang terletak berhampiran dengan kawasan kilang.
Kesan daripada kebakaran yang tidak dijangka ini akhirnya membongkar penemuan yang tidak disangka. Kilang mercun yang telah beroperasi sejak tahun 1978 ini rupa-rupanya mempunyai tempat simpanan bahan bakar di bawah tanah.
Akibat daripada itu, anggota bomba tidak dapat menjalankan tugas kerana khuatir letupan akan kembali berulang berikutan masih ada sekurang-kurangnya tiga lagi tempat simpanan bahan letupan bawah tanah itu yang masih belum meletup. Sementara itu, dua daripada tempat simpanan itu sudah pun meletup dengan meninggalkan kesan seperti kawah sedalam kira-kira enam meter. Sehingga jam 5:00 pagi, tiada lagi letupan yang berlaku.
Sekelip mata, seluruh kawasan di sekitar kilang mercun musnah. Ekoran kejadian itu, Sungai Buloh di Selangor mendapat liputan meluas daripada media antarabangsa. Hampir semua akhbar melaporkan tragedi ini.
Rahsia kilang mercun terbongkar
Sehari selepas kejadian itu, gerakan mencari mangsa menemui 21 mayat yang terbunuh. Salah seorang daripada mayat itu disahkan seorang ahli kimia dari Hong Kong yang bekerja di kilang berkenaan dan juga dikatakan pengurus di kilang tersebut.
Seramai 83 orang mangsa yang cedera parah dirawat di hospital. Malapetaka ini juga telah menyebabkan hampir 37 buah rumah dan beberapa kilang rosak teruk selain berpuluh-puluh kenderaan musnah. Malah ada juga mangsa yang masih tidak dijumpai dan mungkin tertimbus.
Tidak semua identiti mangsa yang hilang dapat dikenal pasti disebabkan kebanyakan pekerja tidak didaftarkan oleh pihak majikan. Pihak polis mengesahkan bahawa kilang mercun dan bunga api itu beroperasi secara haram selain bertindak menyalahi undang-undang apabila menggaji pekerja di bawah umur.
Punca utama kebakaran disahkan berpunca daripada kelalaian pekerja di bahagian makmal yang menjalankan kerja-kerja menguji bahan bakar yang telah siap untuk dipasarkan. Ujian bahan letupan itu dikatakan terkena longgokan simpanan mercun yang terletak di kawasan berhampiran seterusnya mengakibatkan satu letupan besar.
Bertitik tolak daripada itu, ia sekali gus mengubah polisi negara untuk terus mengharamkan sebarang aktiviti mercun waima bunga api sehingga ke hari ini. Larangan ini juga berkuat kuasa untuk apa jua sambutan perayaan. Ia hanya dibenarkan bagi sesetengah upacara yang mendapat kebenaran daripada pihak berwajib sahaja. - Utusan TV
| 
Post time 6-4-2025 08:39 PM
变色卡
